drosophila melanogaster ne demek?

Drosophila melanogaster Türkçede "sirke sineği", İngilizcede "meyve sineği (Fruit Fly)" olarak anılan iki kanatlı bir böcek türünün Latince adıdır. Moleküler genetik, gelişimsel biyoloji ve sinirbilim çalışmalarında sık sık kullanılır. Ayrıca uzaya ilk giden hayvan türüdür.

Biyolojik araştırmalarda kullanım sebepleri

Drosophila melanogaster yüz yılı aşkın bir süredir biyoloji araştırmalarında kullanılmaktadır¹. Sineğin küçüklüğü, kolayca ve çok sayıda üretilebilmesi, bakımının ucuz olması bunda önemli rol oynar. Ayrıca yeni bir neslin 9-10 günde üretilebilmesi sayesinde deneyler nispeten hızlı ilerler. Bu nedenler, araştırmaların çok sayıda örnekle, daha az kaynak sarf ederek ve daha hızlı yapılmasına imkân sağlar.

Bunun yanı sıra yüz yıldır geliştirilmiş genetik uygulamalar da Drosophila kullanıcılarına avantajlar sağlar. Örneğin, krozomların rekombinasyonunu önleyecek çaprazlar kullanarak çaprazdan doğacak her bir sineğin genetik yapısını kestirmek mümkündür. Ayrıca, eldeki mutant ve transgenik sinekleri kullanarak herhangi bir proteinin belirli hücrelerde üretilmesini sağlamak veya engellemek de sineklerde mümkündür. Bu da belirli genlere, proteinlere ve dokulara odaklı araştırmalar yapılabilmesini sağlamaktadır.

Drosophila melanogaster ile yapılan araştırmalar, araştırmacılarına bugüne dek 5 kere Nobel ödülü kazandırmıştır. Bunların en son örneği, biyolojik saat üzerine yapılan araştırmalara verilen 2017 yılı Nobel Fizyoloji ya da Tıp Ödülü'dür².